မုံရွာ မြို့တွင် အဖ ဦးအောင်သိန်း၊ အမိ ဒေါ်လှကြည် တို့က ၁၉၂၅ ခု ဧပြီလ ရ ရက် အင်္ဂါနေ့တွင် မွေးဖွား ခဲ့သည်။ သားကြီး ဩရသ ဖြစ်၍ ငယ်နာမည် မောင်ရွှေ ဖြစ်သည်။

မုံရွာ ဆရာလှ မြန်မာ စာသင် ကျောင်းတွင် မူလတန်း၊ မိတ္ထီလာ အမျိုးသား ကျောင်း၊ ရွှေဘိုမြို့ ချမ်းသာကြီး အလွတ် ပညာသင် ကျောင်းနှင့် ရန်ကုန် စိန်ပေါလ်ကျောင်း တို့တွင် အလယ်တန်း၊ မြို့မ အထက်တန်းကျောင်း၊ ရန်ကုန် တွင် အထက်တန်း (၁၉၄၅ - ၄၆) အောင်ခဲ့ပြီး ရန်ကုန် တက္ကသိုလ်သို့ တက်ရောက် ပညာ ဆည်းပူး ခဲ့သည်။ ထိုစဉ်က ဖဆပလ အဖွဲ့ချုပ်မှ ဦးဆောင် ခဲ့သော အထွေထွေ သပိတ်ကြီးတွင် သပိတ်မှောက် ကျောင်းသား ခေါင်းဆောင် တဦး အဖြစ် ပါဝင် ခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် သပိတ်လှန်ရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို မကျေနပ် သဖြင့် တက္ကသိုလ် ဥပစာ အထက်တန်းမှ အပြီးအပိုင် ကျောင်းထွက် ခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေး ကြိုးပမ်းမှုကာလ (၁၉၄၁–၁၉၄၇) တွင်ပါဝင်ခဲ့သည်။

ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ် မတိုင်မီက မုံရွာ ခရိုင် တို့ဗမာ အစည်းအရုံးတွင် "သခင်ရွှေ" အဖြစ် လည်းကောင်း၊ ဂျပန်ခေတ် (၁၉၄၂ - ၄၅) တွင် မုံရွာ ခရိုင် အာရှ လူငယ် အစည်းအရုံး အတွင်းရေးမှူး အဖြစ် လည်းကောင်း၊ ၁၉၄၇ - ၅၇ ခုနှစ်များ အတွင်းတွင် နိုင်ငံရေး သမား အဖြစ် လည်းကောင် း ဆောင်ရွက် ခဲ့သည်။ ၁၉၃၉ ခုနှစ် နန်းရင်းဝန် ဦးပု မုံရွာသို့ တိုင်းခန်း လှည့်လည် လာစဉ် သပိတ်တားသည့် အရေးကြောင့် ၁၄ နှစ်သား အရွယ်တွင် အဖမ်း ခံခဲ့ ရသည်။ သို့သော် ထိုအမှုကို ထောင်ဒဏ် စီရင်ချက် ချရာတွင် အသက် မပြည့် သဖြင့် ထောင်ကျ မခံရဘဲ လွတ်လာ ခဲ့သည်။ ၁၉၄၇ တွင် ပုဒ်မ (၅)ဖြင့် မုံရွာထောင်၊ မန္တလေး ထောင်များ၌ နေခဲ့ ရသည်။ ၁၉၄၉ တွင် တောခို ခဲ့ဖူးသည်။ ၁၉၅၈ တွင် ရန်ကုန် ထောင်မှ လွတ်မြောက် ခဲ့သည်။ ထို့နောက် နိုင်ငံရေး လောကမှ လုံးဝ အနားယူကာ စာပေလောကတွင်းသို့ ခြေစုံပစ် ဝင်ခဲ့သည်။

၁၉၅၇ ခုနှစ်တွင် စာရေး ဆရာ ဗန်းမော် တင်အောင် ဦးစီး ထုတ်ဝေသော "လင်းယုန် ဂျာနယ်" ၌ အယ်ဒီတာ အဖြစ် တာဝန် ယူခဲ့ ရာမှ "လင်းယုန် မောင်မောင်" ဟူ၍ ကလောင် အမည် ရလာ ခဲ့သည်။ ၁၉၅၈ - ၅၉ တွင် သမက်၊ သတင်းစာ ဆရာမ စသည့် ဆိုဗီယက် ဝတ္ထုများ ဘာသာ ပြန်ခြင်းဖြင့် စာပေနယ်တွင် ခြေချ ခဲ့သည်။ လင်းယုန် သတင်းစာ (၁၉၅၉)၊ လမ်းစဉ် သတင်းစာ (၁၉၆ဝ)၊ ဗိုလ်တထောင် သတင်းစာ (၁၉၆၁)၊ မော်ကွန်း သတင်း မဂ္ဂဇင်း (၁၉၆၂)၊ ချင်းတွင်း ဂျာနယ် (၁၉၆၄)၊ ရှုထောင့် ဂျာနယ် (၁၉၆၈)၊ ရုပ်ရှင် သတင်းစဉ် (၁၉၇၉)၊ လုံမလေး မဂ္ဂဇင်း (၁၉၈၅) စသည် တို့တွင် အယ်ဒီတာ အဖြစ် ၁ဝ နှစ် ကျော်မျှ ဆောင်ရွက် ခဲ့သည်။

ကမ္ဘာ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ကွန်ဂရက် (မြန်မာ နိုင်ငံ)၊ မြန်မာ နိုင်ငံ စာပေ ပြန့်ပွားရေး အသင်း (၁၉၆ဝ) နှင့် အမျိုးသား စာပေ ညီညွတ်ရေး အဖွဲ့ (၁၉၆၂) စသည့် အဖွဲ့အစည်း များတွင် ပါဝင် ဆောင်ရွက် ခဲ့သည်။

လုံးချင်း စာအုပ် ၅ဝ ကျော်ခန့် ရေးသား ခဲ့သည်။ ထင်ရှားသော စာအုပ် အချို့မှာ အိုက်ခ်မန်း၏ ငရဲခန်း (၁၉၆၅)၊ ဟစ်တလာ (၁၉၆၅)၊ ကပ်စထရို(၁၉၆၆)၊ သွေးစွန်းသော နေ့ရက်များ (၁၉၆၆)၊ ယနေ့ ကမ္ဘာ (၁၉၆၇)၊ ချေဂွေဗားရား (၁၉၆၇)၊ ဟိုချီမင်း (၁၉၇ဝ)၊ မှောက်မိုက်သော နေ့ရက်များ (၁၉၇၁)၊ လူသတ်ဆရာဝန်(မသိရ)၊အက်ဖ်ဘီအိုင် မှုခင်းများ (၁၉၇၁)၊ တောင်ကုန်း အမှတ် ၁၉၂ (၁၉၇၂)၊ ကြီးသုံးကြီး လုပ်ကြံရန် ဟစ်တလာ၏ အကြံ (၁၉၇၃)၊ အက်ဖ်ဘီအိုင် အတွင်းရေး (၁၉၈၁)၊ ဂျူလီယာ (၁၉၈၁)၊ ထောင်ပြေး စပိုင် (၁၉၈၅)၊ သေရွာပြန် စာရင်း (၁၉၉၉)၊ မေတ္တာရှင် စေတနာရှင် ကရုဏာရှင် သူတော်စင် မာသာထရီဆာ (၁၉၉၉) တို့ ဖြစ်ကြသည်။

၂၅ မေ ၂ဝဝ၂ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်မြို့ နေအိမ်၌ ကွယ်လွန်သည်။   View More ...